คำว่า “aW” ย่อมาจาก “แอคติวิตีของน้ำ (Water activity)” ซึ่งค่า aW คือการวัดปริมาณไอน้ำที่มีอยู่ในสาร โดยสัมพันธ์กับความดันไอของน้ำบริสุทธิ์ที่อุณหภูมิเดียวกัน โดยจะแสดงเป็นตัวเลขไร้มิติระหว่าง 0 ถึง 1 โดยที่ 0 หมายถึงไม่มีไอน้ำ (แห้งสนิท) และ 1 หมายถึงน้ำบริสุทธิ์
แอคติวิตีของน้ำเป็นตัวแปรสำคัญในสาขาต่างๆ เช่น วิทยาศาสตร์การอาหาร เภสัชกรรม และวัสดุศาสตร์ ในด้านวิทยาศาสตร์การอาหาร แอคทิวิตีของน้ำส่งผลต่อความเสถียร อายุการเก็บรักษา และความปลอดภัยของผลิตภัณฑ์ โดยมีอิทธิพลต่อการเจริญเติบโตของจุลินทรีย์ ปฏิกิริยาของเอนไซม์ การย่อยสลายทางเคมี และเนื้อสัมผัส
สมการของค่า aW (Water activity)
aW หมายถึงสถานะพลังงานของน้ำในระบบและมีรากฐานมาจากกฎพื้นฐานของอุณหพลศาสตร์ผ่านสมการ Gibbs free energy equation โดยแสดงถึงพลังงานศักย์เคมีสัมพัทธ์ของน้ำตามที่กำหนดโดยปฏิกิริยาของพื้นผิว ปฏิกิริยาคอลลิกาตีฟ และแคปิลลารีในเมทริกซ์
ในทางปฏิบัติจะมีการวัดเป็นความดันไอบางส่วนของน้ำ (P) ในเฮดสเปซที่สมดุลกับตัวอย่าง หารด้วยความดันไออิ่มตัว (P0) ของน้ำที่อุณหภูมิเดียวกัน (T) และ aW เท่ากับความชื้นสัมพัทธ์สมดุล (ERH) หารด้วย 100:
ความสำคัญของการวัดค่า aW
ค่า aW เป็นสิ่งสำคัญสำหรับการรักษาคุณภาพและความปลอดภัยของผลิตภัณฑ์อาหาร อาหารที่มี Water activity ที่ต่ำมีแนวโน้มที่จะเน่าเสียและมีการเจริญเติบโตของจุลินทรีย์น้อยกว่า ในขณะที่อาหารที่มี Water activity สูงจะเสี่ยงต่อการเน่าเสียและมีจุลินทรีย์ที่มากกว่าและเจ็บป่วยจากอาหารได้มากกว่า
การวัดแอคติวิตีของน้ำ (aW) ช่วยให้ผู้ผลิตอาหารสามารถประเมินและจัดการปริมาณความชื้นของผลิตภัณฑ์ ปรับสภาวะการจัดเก็บให้เหมาะสม และรับประกันการปฏิบัติตามมาตรฐานด้านกฎระเบียบ เป็นเครื่องมือสำคัญในการควบคุมคุณภาพและการประกันความปลอดภัยในอุตสาหกรรมอาหาร
อาหารส่วนใหญ่มีแอคติวิตีของน้ำมากกว่า 0.95 และจะให้ความชื้นเพียงพอต่อการเจริญเติบโตของแบคทีเรีย ยีสต์ และเชื้อรา ปริมาณความชื้นที่มีอยู่สามารถลดลงจนถึงจุดที่จะยับยั้งการเจริญเติบโตของสิ่งมีชีวิตได้ หากปริมาณน้ำในอาหารถูกควบคุมไว้ที่ 0.85 หรือน้อยกว่าในผลิตภัณฑ์สำเร็จรูป
การวัด aW (Water activity)
เราไม่สามารถใส่โพรบเข้าไปในตัวอย่างอาหารเพื่อวัด aW ได้โดยตรง แต่เราจะวัดโดยการวางตัวอย่างไว้ในกล่องปิด (ชุดเซ็นเซอร์ความชื้น) เนื่องจากแอคติวิตีของน้ำคืออัตราส่วนของความดันไอน้ำของตัวอย่างต่อความดันไอน้ำของน้ำบริสุทธิ์ภายใต้สภาวะเดียวกัน ค่านี้จึงเท่ากับความชื้นสัมพัทธ์สมดุล ERH (แสดงเป็น %) หารด้วย 100
เครื่องมือวัดค่า aW รุ่นแนะนำ
HD-6 Lab เป็นเครื่องวัดปริมาณน้ำอิสระ water activity ในอาหาร ยา และเครื่องสำอางค์ สำหรับใช้ในห้องปฏิบัติการ สำหรับตรวจเช็คและควบคุมคุณภาพสินค้าก่อนส่งออกจำหน่าย ให้สอดคล้องกับมาตรฐานกำหนด
- ย่านการวัด 0.00~1.00aw
- ด้วยความแม่นยำ ±0.012 aw
- ความละเอียด 0.001 aw
- สามารถออกใบรับรอง Certificate of Calibration (มีค่าใช้จ่าย)
ตัวอย่างใบรับรอง Certificate of Calibration เพื่อยืนยันความแม่นยำของเครื่องวัด
