เครื่องวัด TDS คืออุปกรณ์พกพาที่ใช้ในการวัดระดับของ TDS (Total dissolved solids) ในแหล่งน้ำ ซึ่งหมายถึงปริมาณของแข็งที่ละลายได้ทั้งหมดเป็น PPM (ส่วนในล้านส่วน) หรือ mg/L (มิลลิกรัมต่อลิตร)
เครื่องมือนี้จะวัดค่าการนำไฟฟ้าของสารละลาย ของแข็งที่แตกตัวเป็นไอออนที่ละลายในน้ำเช่นแร่ธาตุและเกลือ ช่วยเพิ่มการนำไฟฟ้าของน้ำ ดังนั้นการอ่านค่าการนำไฟฟ้าที่สูงขึ้นบ่งชี้ถึงระดับ TDS ที่สูงขึ้น
มีหลากหลายการออกแบบที่ผู้ผลิตออกแบบมาให้เหมาะสำหรับการใช้งานตั้งแต่ “แบบปากกาสำหรับการพกพา” “แบบภาคสนามที่มีความทนทานกันน้ำได้” และ “แบบตั้งโต๊ะเพื่อการใช้งานในห้องปฎิบัติการ“
หลักการทำงานของเครื่องวัด TDS
ทำงานโดยวัดค่า Conductivity ของน้ำแล้วโดยใช้ปัจจัยการแปลง (เฟกเตอร์การคูณโดยโดยมิเตอร์ที่ทำการวัด) เพื่อกำหนด TDS ปัจจัยการแปลงจะแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับกลุ่มตัวอย่างที่คุณกำลังทดสอบ
เครื่องวัดจะทำการแปลงค่าเป็น PPM (ส่วนในล้านส่วน) หรือ mg/L โดยทั่วไปปัจจัยการแปลงจะอยู่ในช่วง 0.5 – 1.0 อย่างไรก็ตามของแข็งที่ละลายน้ำมีส่วนทำให้เกิดรสชาติและกลิ่นในน้ำดื่ม เช่นน้ำ RO น้ำบริสุทธิ์มีค่า TDS ต่ำจะมีรสจืดชืด ในขณะที่น้ำแร่มีรสชาติอร่อยเป็นต้น
ชนิดของเครื่องวัด
แบบปากกา
เครื่องวัด TDS แบบปากกาคือเครื่องวัดที่ใช้งานง่ายและเชื่อถือได้ในราคาประหยัด พกพาไปใช้งานได้ง่ายมีขนาดเล็ก
คุณลักษณะที่สำคัญให้การอ่านที่แม่นยำ หลายรุ่นพร้อมด้วยเซ็นเซอร์อุณหภูมิในตัวและสามารถปรับเทียบได้อย่างง่ายดาย
มีฟังก์ชันปิดอัตโนมัติเพื่อเพิ่มอายุการใช้งานแบตเตอรี่ ฟังก์ชั่น Hold ช่วยให้ผู้ใช้สามารถอ่านและบันทึกผลลัพธ์ได้อย่างสะดวกและง่ายดาย คุ้มค่าคุ้มราคา
แบบพกพาภาคสนาม
เครื่องวัดชนิดนี้ให้ความแม่นยำใกล้เคียงกับแบบตั้งโต๊ะสำหรับห้องปฎิบัติการ แต่มีข้อดีคือมีความทนทานกันน้ำและฝุ่นตามมาตรฐาน IP65-IP67
จึงนิยมนำออกไปใช้งานสำหรับภาคสนามสำหรับตรวจวิเคราะห์คุณภาพน้ำอีกทั้งยังมีฟังก์ชั่นหลายพารามิเตอร์เพื่อการวัดค่าที่หลากหลายเช่นวัด pH EC Dissolved Oxygen เป็นต้น หลายรุ่นมีฟังก์ชั่นการเก็บข้อมูลเชื่อมต่อกับคอมพิวเตอร์ แต่ข้อเสียคือมีราคาสูง
แบบตั้งโต๊ะ
เครื่องวัดแบบตั้งโต๊ะเป็นเกรดห้องปฎิบัติการเหมาะสำหรับการใช้งานกรณีที่ต้องการความแม่นยำสูงเช่นใช้ในห้องทดลอง มหาวิทยาลัย และโรงงานอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ มีฟังก์ชั่นที่ใช้งานครบครันเช่นการชดเชยอุณหภูมิอัตโนมัติ ฟังก์ชั่น Datalogger เก็บข้อมูลผลการวัด เหมาะกับการใช้งานหลายและต้องการความแม่นยำสูง
แบบควบคุม (TDS Controller)
เครื่องวัดกลุ่มนี้จะมีการตั้งค่า Setpoint และมี Relay เพื่อสั่งการอุปกรณ์อื่น เมื่อค่าที่วัดได้มากกว่าหรือน้อยกว่า Setpoint เป็นอุปกรณ์สำหรับควบคุมระบบบำบัดน้ำเสีย และนิยมใช้งานในกลุ่มอุตสาหกรรมต่างๆ
ทำไมคุณควรวัด TDS
TDS ระดับสูงหมายความว่าคุณมีของแข็งที่ละลายในน้ำจำนวนมากและมีตัวบ่งชี้การปนเปื้อนที่เป็นอันตราย ซึ่งรวมถึงธาตุเหล็ก แมงกานีส ซัลเฟต โบรไมด์ และสารหนูในน้ำ
เมื่อเวลาผ่านไป อาจนำไปสู่การสะสมของตะกรันในท่อและเครื่องใช้ ทำให้อายุการใช้งานและประสิทธิภาพสั้นลง นี่เป็นสาเหตุทั่วไปที่ทำให้หลายคนซื้อน้ำแร่ซึ่งมีระดับของแข็งที่ละลายน้ำได้ในระดับสูงตามธรรมชาติ
สมมติว่าเครื่องวัด TDS ของคุณบอกว่า 100 ppm ซึ่งหมายความว่าจากหนึ่งล้านอนุภาค 100 เป็นไอออนที่ละลายน้ำ และ 999,900 เป็นโมเลกุลของน้ำ นี่จะถือเป็นระดับ TDS ที่ต่ำ เหมาะสมและยอมรับได้
มาตรฐานค่า TDS สำหรับน้ำในประเทศไทย
พารามิเตอร์ | กรมอนามัย | อย | สมอ |
---|---|---|---|
- สารละลายทั้งหมดที่เหลือจากการระเหย (TDS) | ไม่เกิน 1,000 มก./ล | ไม่เกิน 500 มก./ล | ไม่เกิน 500 มก./ล |
- ความกระด้าง (Hardness) | ไม่เกิน 500 มก./ล | ไม่เกิน 100 มก./ล | ไม่เกิน 100 มก./ล |
- ซัลเฟต | ไม่เกิน 250 มก./ล | ไม่เกิน 250 มก./ล | ไม่เกิน 200 มก./ล |
- คลอไรด์ | ไม่เกิน 250 มก./ล | ไม่เกิน 250 มก./ล | ไม่เกิน 250 มก./ล |
- ไนเตรท | ไม่เกิน 50 มก./ล | ไม่เกิน 4 มก./ล | ไม่เกิน 4 มก./ล |
- ฟลูออไรด์ | ไม่เกิน 0.7 มก./ล | ไม่เกิน 0.7 มก./ล | ไม่เกิน 0.7 มก./ล |
สรุปคุณภาพน้ำและค่า TDS
น้ำที่มีค่าน้อยไม่ได้หมายความว่าปราศจากยาฆ่าแมลงและสารเคมีตกค้าง สิ่งที่ TDS มิเตอร์ วัดคือจำนวนไอออนในน้ำ พูดง่ายๆ ก็คือ น้ำที่มีค่า ppm ต่ำนั้นแทบไม่มีเกลือและแร่ธาตุเลย ถึงกระนั้นก็สามารถซ่อนสารเคมีที่ไม่ใช่ไอออนิกจำนวนมากในตัวเองได้
ผลลัพธ์ของ TDS จึงไม่มีความหมายมากนักเกี่ยวกับคุณภาพน้ำที่แท้จริง ค่าที่อ่านได้เป็นเพียงการวัดปริมาณของแข็งที่ละลายในน้ำของคุณ